1. DIE WELLE (2008) - DENNIS GANSEL
Γερμανία σήμερα. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας των projects, ο καθηγητής του Γυμνασίου Rainer Wenger (Jürgen Vogel) έρχεται με ένα πείραμα για να εξηγήσει στους μαθητές του πώς λειτουργούν τα ολοκληρωτικά καθεστώτα. Ένα παιχνίδι ρόλων με τραγικά αποτελέσματα ξεκινά. Μέσα σε λίγες μέρες, αυτό που ξεκίνησε με φαινομενικά ακίνδυνες έννοιες, όπως η πειθαρχία και η αίσθηση της κοινότητας, μετουσιώνεται σε ένα πραγματικό κίνημα: ΤΟ ΚΥΜΑ. Την τρίτη μέρα, οι μαθητές αρχίζουν να εξοστρακίζουν, να περιθωριοποιούν και να απειλούν τις μειονότητες.
Όταν η σύγκρουση τελικά ξεσπά σε βία σε ένα παιχνίδι υδατοσφαίρισης εντός του σχολείου, ο δάσκαλος αποφασίζει να διακόψει το πείραμα. Αλλά είναι πολύ αργά. ΤΟ ΚΥΜΑ είναι εκτός ελέγχου...
ΠΟΛΟ ΚΑΙ ΦΑΣΙΣΜΟΣ
Οι Γερμανοί φοιτητές είναι καλά ενημερωμένοι όσον αφορά στο γερμανικό παρελθόν και την Ιστορία τους. Η συμφιλίωση με τη ναζιστική εποχή είναι μέρος του προγράμματος σπουδών στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Το Τρίτο Ράιχ και τα εγκλήματα των εθνικοσοσιαλιστών αντιμετωπίζονται ως ιστορικά γεγονότα και με το κατάλληλο περιθώριο ασφαλείας. Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, ότι ο φασισμός φαίνεται να είναι τόσο μακριά από την πραγματικότητα, που η πλειονότητα όσων γεννήθηκαν μετά το 1980 πιστεύουν ότι μια δικτατορία δεν θα ήταν δυνατό να υπάρξει ξανά στη Γερμανία του σήμερα.
Ήδη από το 1967, ένας αφοσιωμένος δάσκαλος σε ένα λύκειο της Καλιφόρνια απέδειξε ότι τέτοιες καταστάσεις μπορούν να επαναληφθούν ανά πάσα στιγμή, παρά τη γνώση και τη συλλογική μας μνήμη. Ο Ρον Τζόουνς ξεκίνησε το κίνημα του Τρίτου Κύματος στο μάθημα της ιστορίας του, στο οποίο ανατέθηκαν στους μαθητές ρόλους και καθήκοντα, θεσπίστηκαν κανόνες συμπεριφοράς και τα μέλη της ομάδας συνωμότησαν εναντίον όλων των ξένων. Ο Τζόουνς σταμάτησε το πείραμα μετά από πέντε ημέρες όταν το κίνημα έγινε ανεξάρτητο και οι μαθητές χρησιμοποίησαν βία εναντίον εκείνων που σκέφτονταν διαφορετικά. Η ευκολία με την οποία οι μαθητές επέτρεψαν να χειραγωγηθούν κορυφώθηκε σε μια άμεση σύγκριση με τις οργανώσεις νεολαίας στο Τρίτο Ράιχ. Το 1984 κυκλοφόρησε το κλασικό βιβλίο The Wave του Morton Rhue, το οποίο εξιστόρησε τα γεγονότα της Καλιφόρνια. Το βιβλίο αποτελεί πλέον και μέρος του υποχρεωτικού προγράμματος σπουδών των Γερμανών μαθητών.
Όποιος δεν θέλει να διαβάσει το Die Welle, μπορεί πλέον να παρακολουθήσει την κινηματογραφική μεταφορά του: μια ιστορική επανεκτίμηση με ζωντανές εικόνες, στερεότυπα και την ευκαιρία κατανόησής τους.
Το κύμα είναι ωραίο να το βλέπεις, αλλά αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα με την ταινία για ένα ευρύ κοινό. Όποιος έχει διαβάσει το βιβλίο και έχει κλείσει τα 20 δύσκολα θα γοητευτεί από μια σύγχρονη εφηβική ταινία που μεταφέρει μια πολιτική ιδέα αλλά συχνά θυμίζει το Mädchen Mädchen του Gansel. Το καστ των ηθοποιών είναι εξαιρετικό. Γιατί υπάρχει ένα πράγμα που το Die Welle μπορεί να μεταφέρει αξιόπιστα: το πρόσφορο έδαφος για επικράτηση δικτατοριών είναι ακόμα εκεί, ακόμη και 63 χρόνια μετά το τέλος του πολέμου.
2. DAS LEBEN DER ANDEREN (2006) - Florian Henckel von Donnersmarck
Ανατολικό Βερολίνο, Νοέμβριος 1984. Ο καπετάνιος Βίσλερ της Στάζι αναλαμβάνει τη δουλειά να κατασκοπεύει τον επιτυχημένο συγγραφέα Georg Dreymann και τη σύντροφό του, τη γνωστή ηθοποιό του θεάτρου Christa-Maria Sieland. Αλλά αυτό που σχεδιάστηκε ως μια ψύχραιμα υπολογισμένη υπηρεσία κατασκοπείας που βελτιώνει την καριέρα βυθίζει ολοένα και περισσότερο τον Wiesler σε μια σοβαρή ηθική σύγκρουση: Αντιμετωπίζοντας τις ζωές αυτών των «άλλων» ανθρώπων, με την τέχνη και τη λογοτεχνία, γνωρίζει αξίες και ανθρώπους που προηγουμένως θεωρούσε ότι ήταν εντελώς ξένοι. Όμως, παρά την ξαφνική αμφιβολία του, οι μηχανισμοί του συστήματος δεν μπορούν πλέον να σταματήσουν. Καθώς, όμως, συνεχίζεται η παρακολούθηση, αρχίζει να επεμβαίνει διακριτικά στη ζωή τους, κάτι που έχει επιπτώσεις και στη δική του. Η όλη ύπαρξη του Wiesler καταστρέφεται, όπως και η σχέση μεταξύ Dreymann και Sieland. Όταν έπεσε το τείχος το 1989, άρχισε μια άλλη ζωή.
Οι Ζωές των Άλλων είναι ένα γερμανικό πολιτικό θρίλερ από το 2006. Ο Florian Heckel von Donnersmarck, ο οποίος έγραψε και το σενάριο, έκανε παγκόσμια επιτυχία με αυτό το ντεμπούτο του σε μεγάλου μήκους ταινία. Το δράμα επικεντρώνεται στον μηχανισμό της κρατικής ασφάλειας και στην πολιτιστική σκηνή στο Ανατολικό Βερολίνο και επίσης ασχολείται σοβαρά και κριτικά με την ιστορία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Πυρήνας της σκέψης στην ταινία είναι ότι η αληθινή τέχνη μπορεί να αναδείξει το καλό στους ανθρώπους και προσφέρει τη δυνατότητα συμφιλίωσης μεταξύ θυμάτων και δραστών. Τους πιο σημαντικούς ρόλους μπορούμε να δούμε στους Ulrich Mühe, Sebastian Koch, Martina Gedeck και Ulrich Tukur.
Η παραγωγή υλοποιήθηκε με σχετικά χαμηλό προϋπολογισμό και ασυνήθιστα χαμηλές αμοιβές για τους ηθοποιούς. Οι κριτικοί αντιμετώπισαν με τους μεγαλύτερους επαίνους την υποκριτική τέχνη των ηθοποιών. Ωστόσο, υπήρξε διχασμός στην εκτίμηση για το εάν η ταινία αντικατοπτρίζει επαρκώς τις ιστορικές πτυχές. Η ταινία βραβεύτηκε με βραβεία, όπως το Βραβείο Γερμανικού Κινηματογράφου 2006 (επτά βραβεία σε έντεκα υποψηφιότητες), το Βαυαρικό Βραβείο Κινηματογράφου (σε τέσσερις κατηγορίες) και το Βραβείο Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου (σε τρεις κατηγορίες) καθώς και το Όσκαρ καλύτερης ξένης γλώσσας ταινία.
3. DIE WEISSE BAND (2009) - MICHAEL HANEKE
Ένα χωριό της βόρειας Γερμανίας τις παραμονές του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου: η ιεραρχία μεταξύ των κατοίκων είναι σαφώς δομημένη. Οι πιο σημαντικοί πολίτες και αξιωματούχοι ασκούν την εξουσία, ενώ όλοι οι άλλοι ακολουθούν τη βούλησή τους. Ο πάστορας (Burghart Klaußner) διευθύνει τη χορωδία του σχολείου με αυστηρότητα και αμείλικτο τρόπο, ο γιατρός (Rainer Bock) ταπεινώνει την οικονόμο του χωρίς καμία συνέπεια για αυτόν. Ο βαρόνος (Ulrich Tukur) διευθύνει ένα πριονιστήριο και εκμεταλλεύεται τους εργάτες του.
Μια μέρα η παραπλανητική ηρεμία διαταράσσεται. Ο γιατρός πέφτει μυστηριωδώς από το άλογό του. Τελικά, η μαία (Susanne Lothar) ανακαλύπτει ότι το ατύχημα προκλήθηκε από ένα σύρμα τεντωμένο ανάμεσα σε δύο δέντρα. Οι κάτοικοι αναζητούν τον δράστη χωρίς επιτυχία. Συμβαίνουν και άλλα μυστηριώδη περιστατικά: πυρπολείται ένας αχυρώνας, ο ανάπηρος γιος του βαρόνου απάγεται και κακοποιείται. Τελικά, ένας εργάτης στο πριονιστήριο του βαρόνου πεθαίνει τραγικά, αλλά ο βαρόνος αρνείται κάθε ενοχή...
Η Λευκή Κορδέλα έχει σκοπό να απεικονίσει πώς μεγάλωσε μια γενιά στις αρχές του αιώνα, η οποία δεκαετίες αργότερα ακολούθησε τη Γερμανία στον φασισμό.
Η Λευκή Κορδέλα είναι μια ταινία που λατρέψαμε, αριστουργηματική στην απόδοση του εσωτερικού κόσμου μιας ολόκληρης κοινωνίας. Η ταινία, ασπρόμαυρη, σε σκηνοθεσία Michael Haneke (Funny Games, Funny Games U.S.) έχει λάβει πολυάριθμα κινηματογραφικά βραβεία: κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών 2009, τα 22α Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου και τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Ακόμα, τέθηκε σε υποψηφιότητα στα Όσκαρ του 2010: Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας και Καλύτερης Φωτογραφίας.
4. DER UNTERGANG (2004) - Oliver Hirschbiegel
Απρίλιος του 1945 στο Βερολίνο.
Οι μάχες από σπίτι σε σπίτι μαίνονται στους δρόμους της γερμανικής πρωτεύουσας. Ο δικτάτορας Αδόλφος Χίτλερ κρύφτηκε στο καταφύγιο της Καγκελαρίας του Ράιχ με μερικούς στρατηγούς και τους πιο κοντινούς του. Ενώ η κατάσταση έξω κλιμακώνεται και ο Κόκκινος Στρατός προχωρά, ο Χίτλερ βιώνει την πτώση του λεγόμενου Τρίτου Ράιχ σε έναν κλειστό κόσμο πίσω από τα τείχη.
Οι παρευρισκόμενοι, ανάμεσά τους και ο νεαρός γραμματέας Traudl Junge, βιώνουν τη διαρκή παρακμή του «Φύρερ», που χαρακτηρίζεται από προοδευτική νόσο του Πάρκινσον και υποφέρει ολοένα και περισσότερο από την απώλεια της πραγματικότητας. Αν και το Βερολίνο δεν μπορεί πλέον να κρατηθεί, ο Χίτλερ αρνείται να εγκαταλείψει την πόλη.
Ενώ το κύριο βάρος του χαμένου πολέμου ξεφόρτωσε τους Γερμανούς, ο δικτάτορας απέφυγε την ευθύνη και αυτοκτόνησε στο καταφύγιο μαζί με τη σύντροφό του Εύα Μπράουν, την οποία είχε παντρευτεί λίγες μέρες νωρίτερα.
Οι τελευταίες ημέρες στη ζωή του Χίτλερ, η εμμονή του να συμπαρασύρει στην πτώση του και όλο το γερμανικό έθνος, η απώλεια της πραγματικότητας, η μάχη του Βερολίνου ενάντια στα σοβιετικά στρατεύματα, το τέλος του Τρίτου Ράιχ.
Για πρώτη φορά στην ιστορία του γερμανικού κινηματογράφου, ο Αδόλφος Χίτλερ απεικονίστηκε ως ο κεντρικός χαρακτήρας στην ιστορική ταινία «Der Untergang». Η ταινία απέσπασε την αναγνώριση των κριτικών για την αυθεντικότητά της και τα ιστορικά αυθεντικά αποσπάσματα.
Η ταινία του Oliver Hirschbiegel (2004) έλαβε πολλά βραβεία, συμπεριλαμβανομένης μιας υποψηφιότητας για Όσκαρ για την καλύτερη ξενόγλωσση ταινία το 2005.
Παράλληλα, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, γιατί "εξανθρωπίζει" τον Χίτλερ, η αξία της όμως ως ιστορικό ντοκουμέντο είναι αδιαφιλονίκητη. Ρεσιτάλ ερμηνείας από τον Μπρούνο Γκαντζ.
Και ναι, πρόκειται για την ταινία με τις σκηνές οργής του Χίτλερ, σκηνή που σίγουρα έχεις δει σε πολυάριθμα χιουμοριστικά βιντεάκια στο Διαδίκτυο, με παραλλαγμένα τα αρχικά λόγια κατά περίπτωση! Ο ορισμός του viral!
5. BERLIN ALEXANDERPLATZ (2020) - Burhan Qurbani
Το Berlin Alexanderplatz είναι μια δραματική ταινία του 2020 σε σκηνοθεσία Burhan Qurbani. Η τρίτη προσαρμογή του ομώνυμου μυθιστορήματος με επιρροή του 1929 του Alfred Döblin, μετά από ένα το 1931 και μια μίνι σειρά δεκατεσσάρων μερών του 1980, αυτή η επανάληψη μεταφέρει την ιστορία στη σύγχρονη εποχή με έναν μετανάστη χωρίς έγγραφα από τη Δυτική Αφρική στον κεντρικό ρόλο. Επιλέχθηκε για να διαγωνιστεί για τη Χρυσή Άρκτο στο κύριο διαγωνιστικό τμήμα στο 70ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.
Ο Φράνσις, μοναδικός επιζών από ένα καράβι με αφρικανούς μετανάστες που διέσχισε τη Μεσόγειο, μένει πλέον στο Βερολίνο, εγκλωβισμένος στο περιθώριο της κοινωνίας. Στερημένος από κάθε άλλη επιλογή, θα μπει σε μια συμμορία που διακινεί ναρκωτικά, και, ανεβαίνοντας τάχιστα τα σκαλιά της ιεραρχίας, θα διαπράξει τη μέγιστη ύβρη: αγγίζει για λίγο την ευτυχία. Μια μοντέρνα εκδοχή του θρυλικού μυθιστορήματος του Άλφρεντ Ντόμπλιν, που ξετυλίγεται ως μια σπαρακτική ιστορία ανόδου και συντριβής, αποτίοντας παράλληλα φόρο τιμής στις διάσημες γκανγκστερικές ταινίες των αμερικανικών 70s.
6. BERLIN ALEXANDERPLATZ (1980) - RAINER WERNER FASSBINDER
Πρόκειται για την ίδια ταινία, αλλά στην πιο παλιά της εκδοχή. Και ναι, αξίζει να τη δεις, παρά της 15ωρη (!) διάρκειά της, καθώς αποτελεί μνημείο του κινηματογράφου. Αμφιλεγόμενη, βασισμένη στο μεγάλο μοντερνιστικό μυθιστόρημα του Άλφρεντ Ντέμπλιν, η ταινία ήταν το επιστέγασμα ενός παραγωγικού σκηνοθέτη που, σε ηλικία τριάντα τεσσάρων, είχε ήδη γυρίσει πάνω από τριάντα ταινίες.
«Η αμερικάνικη μέθοδος της δημιουργίας ταινιών προκαλεί στον θεατή συγκίνηση και τίποτε άλλο. Εγώ θέλω να του δώσω συγκίνηση μαζί με τη δυνατότητα να στοχαστεί και να αναλύσει τα συναισθήματα του...» - RAINER WERNER FASSBINDER
Το συναρπαστικό έπος του Fassbinder ακολουθεί τον ογκώδη, παιδικό πρώην κατάδικο Franz Biberkopf (Günter Lamprecht) καθώς προσπαθεί να «γίνει μια τίμια ψυχή» μέσα στο διαβρωτικό αστικό τοπίο της Γερμανίας της εποχής της Βαϊμάρης. Ο πρωταγωνιστής είναι ένας άνθρωπος που δεν τον ξεχνάς. Τρυφερός, ευγενικός με καλούς τρόπους, αλλά ταυτόχρονα σκληρός, βάναυσος και κάπως τραχύς. Περιπλανιέται στο Βερολίνο του 1920 χωρίς δουλειά, χωρίς σκοπό και προοπτική. Εκείνο που τον κρατά σε κίνηση είναι η πίστη ότι οι ανθρώπινες υπάρξεις είναι καλές, άσχετα με το πόσο διεφθαρμένες μπορεί να γίνουν. Με ισοδύναμο κυνισμό και ανθρωπιά, ο Φασμπίντερ περιγράφει ένα πορτρέτο-μαμούθ ενός απλού ανθρώπου που αγωνίζεται να επιβιώσει σε μια μοχθηρή ασυνήθιστη εποχή.
7. DER HIMMEL ÜBER BERLIN (1987) - WIM WENDERS
Το HIMMEL OVER BERLIN σηματοδότησε την «επιστροφή» του Wenders, ενός μεγάλου σκηνοθέτη, και ήταν η πρώτη του ταινία στη Γερμανία μετά από 8 χρόνια στις ΗΠΑ.
Οι κύριοι χαρακτήρες είναι φύλακες άγγελοι, φιλικά, αόρατα όντα με καμπαρντίνες που ακούν τις σκέψεις των θνητών και προσπαθούν να τους παρηγορήσουν. Ένας από αυτούς, ο Damiel (Bruno Ganz), έχει την επιθυμία να γίνει άνθρωπος αφού ερωτεύτηκε την όμορφη τραγουδίστρια Marion (Solveig Dommartin). Ο Peter Falk, που υποδύεται τον εαυτό του, τον συνοδεύει στη μεταμόρφωσή του μυώντας του στις μικρές απολαύσεις της ζωής.
Η ταινία αφηγείται από την οπτική γωνία των αγγέλων και βλέπουν τον κόσμο ασπρόμαυρο. Μόνο όταν ο Ντάμιελ γίνεται άνθρωπος του ανοίγονται τα χρώματα. Αφήνει πίσω του τον παλιό του φίλο Cassiel (Otto Sander), ο οποίος συνεχίζει να στέκεται δίπλα στον γέρο Όμηρο (Curt Bois), τον «αφηγητή της ανθρωπότητας».
Η ταινία έγινε καλτ σε όλο τον κόσμο και ξαναγυρίστηκε το 1998 ως CITY OF ANGELS, με πρωταγωνιστές τους Nicolas Cage και Meg Ryan.
8. GOOD BYE LENIN! (2003) - WOLFGANG BECKER
Ανατολικό Βερολίνο, 1989. Τις τελευταίες μέρες πριν από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, σημειώνονται ταραχές κατά του καθεστώτος. Μια πιστή κομμουνίστρια που ονομάζεται Christiane (Katrin Sass) βλέπει τον γιο της, Alex (Daniel Bruhl), να ξυλοκοπείται από την αστυνομία στην τηλεόραση. Η μάνα παθαίνει ανακοπή και πέφτει σε κώμα. Τους μήνες που είναι αναίσθητη, ο τοίχος πέφτει, η Γερμανία επανενώνεται και ο κόσμος όπως τον ήξερε εξαφανίζεται. Όταν ανακτά τις αισθήσεις της από θαύμα, οι γιατροί συμβουλεύουν, όπως κάνουν πάντα οι γιατροί στις ταινίες, «το παραμικρό σοκ μπορεί να τη σκοτώσει».
Τι να κάνει ο γιος? Αφότου την είχε εγκαταλείψει ο άντρας της (για άλλη γυναίκα, είπε στα παιδιά της), η Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας είχε γίνει η ζωή της. Αν μάθαινε ότι απέτυχε άδοξα, αυτό σίγουρα θα τη σκότωνε, και έτσι ο Άλεξ αποφασίζει να της δημιουργήσει έναν φανταστικό κόσμο στον οποίο ο Έρικ Χόνεκερ εξακολουθεί να είναι στο αξίωμα, οι ελλείψεις βασικών προϊόντων εξακολουθούν να είναι ο κανόνας και η κρατική τηλεόραση εξακολουθεί να υμνεί το καθεστώς.
Είναι μια ταινία που είχε μεγάλη απήχηση στη Γερμανία όταν κυκλοφόρησε. Είναι αναμφίβολα γεμάτη με αναφορές και αστεία που είναι πιθανό να μην καταλαβαίνουμε ακριβώς όσοι δεν είμαστε πολύ εξοικειωμένοι με τη γερμανική καθημερινή κουλτούρα. Αυτό όμως την καθιστά και ένα καλό μέσο για να ψάξουμε, να ρωτήσουμε, να μάθουμε περισσότερα.
Η ταινία «Αντίο, Λένιν! είναι κατά βάση μια κωμωδία, αλλά από τις πιο ιδιόμορφες. Η κεντρική ιδέα της ταινίας είναι ξεκάθαρη. Είναι περίεργο είναι ότι ποτέ η Christiane δεν αντιμετωπίζει την αιτία που την έκανε να υποστηρίξει εξαρχής το κομμουνιστικό καθεστώς. Πολλοί άνθρωποι το υποστήριξαν λόγω του φόβου, της φιλοδοξίας ή της σύνεσης, αλλά το αγάπησε κανείς πραγματικά και το πίστευε; Είναι ένα ερώτημα που ανακύπτει στην πορεία της ταινίας.
9. Das Cabinet Des Doktor Caligari (1920) - HANS WEINGARTEN
Παρότι βουβό, και άρα μη προσφερόμενο για εξάσκηση στη γερμανική γλώσσα, το προτείνουμε ανεπιφύλακτα, καθώς αποτελεί ορόσημο τόσο του κινηματογράφου, όσο και της γερμανικής αισθητικής κουλτούρας.
Πλοκή:
Κάποτε σε ένα πανηγύρι εμφανίζεται ένας πλανόδιος μάγος, ο Δρ. Καλιγκάρι που στην σκηνή του έχει ένα μέντιουμ, τον υπνοβάτη Τσέζαρε (Cesare, Καίσαρας) που βρίσκεται σε διαρκή λήθαργο εδώ και 25 χρόνια. Ο μάγος δίνει παραστάσεις, στις οποίες ξυπνάει τον υπνοβάτη για να απαντήσει στις ερωτήσεις του έκθαμβου κοινού. Ένας από τους θεατές τον ρωτάει: «Πόσο θα ζήσω ακόμα;» και ο Τσέζαρε του απαντάει: «Το τέλος σου θα έρθει σύντομα. Απόψε θα πεθάνεις.» Πραγματικά ο θεατής αυτός θα δολοφονηθεί την ίδια νύχτα, και ο φίλος του θα πιστέψει τις μαντικές ικανότητες του μέντιουμ. Από κει και πέρα η μικρή πόλη αρχίζει να τρομοκρατείται από μια σειρά μυστηριωδών νυκτερινών δολοφονιών. Η αστυνομία θα πιάσει έναν μικρολωποδύτη που θα ομολογήσει ότι δολοφόνησε μια γριούλα, αλλά υποστηρίζει ότι για τις άλλες δολοφονίες είναι αθώος.
Ο Φράνσις, φίλος του δολοφονημένου θεατή, αρχίζει να κάνει έρευνες και ανακαλύπτει μια τρομερή αλήθεια, σύμφωνα με την οποία ο μάγος στην πραγματικότητα είναι ο τρελός διευθυντής του τρελοκομείου της πόλης, που χρησιμοποιεί για ψευδώνυμο το όνομα Δρ. Καλιγκάρι. Ο Δρ. Καλιγκάρι είχε κάνει μια διατριβή με θέμα τον ομώνυμο μύθο του 11ου αι., σύμφωνα με τον οποίο ο ομώνυμος μάγος είχε δημιουργήσει έναν δαίμονα, τον Τσέζαρε. Ο Καλιγκάρι είχε συνεχίσει στην διάρκεια της σταδιοδρομίας του να ασχολείται με τον μύθο αυτό, προσπαθώντας να τον επαναλάβει. Όταν μια μέρα οι γιατροί του τρελοκομείου του έφεραν έναν ασθενή υπνοβάτη που κοιμόταν διαρκώς, ο Δρ. Καλιγκάρι συνειδητοποιεί ότι αυτή είναι μια μοναδική ευκαιρία και αποφασίζει να χρησιμοποιήσει τον υπνοβάτη για να πραγματοποιήσει κρυφά τα σχέδιά του. Ο υπνοβάτης παίρνει το όνομα του πνεύματος Τσέζαρε και γίνεται άβουλος δούλος του Δρ. Καλιγκάρι· μέσα στον ύπνο του εκπληρώνει τις νυκτερινές δολοφονίες που αυτός του υπαγορεύει.
Η σκηνοθεσία του έργου είχε αρχικά προταθεί στον Φριτς Λανγκ, ο οποίος αρνήθηκε λόγω υπερβολικού φόρτου εργασίας. Το έργο είχε την πρεμιέρα του στις 27 Φεβρουαρίου του 1920 και έκανε αμέσως επιτυχία. Τα σκηνικά και γενικά το εξπρεσιονιστικό στιλ του έργου ήταν πρωτόγνωρα στο κοινό. Τα κτίρια και οι πόρτες είναι παράξενα, αλλόκοτα και στραβά σαν από εφιάλτη. Το φως άλλοτε φυσικό μα έντονο, άλλοτε ως ζωγραφισμένο με έντονες φωτοσκιάσεις επιδεινώνει την κατάσταση. Το σενάριο και η πλοκή είναι επίσης εξωπραγματικά και μέσα στην μόδα στην Γερμανία της διαταραγμένης μεσοπολεμικής εποχής, όπου κυκλοφορούσαν πάμπολλες θεωρίες παγκόσμιων συνωμοσιών.
Οι κριτικοί της εποχής του ερμήνευσαν το βαθύτερο νόημα του έργου ως αντίδραση ενάντια στην εξουσία της ηττημένης Γερμανικής αυτοκρατορίας.
Το έργο έγινε αμέσως παράδειγμα της εξπρεσιονιστικής και σουρεαλιστικής τέχνης, βρήκε όμως την ίδια μοίρα με άλλα καλλιτεχνήματα, αφού με την άνοδο των Ναζί κατηγορήθηκε ως εκφυλισμένη τέχνη και απαγορεύτηκε το 1933, ενώ συμπεριλήφθηκε το 1937 στην "Έκθεση Εκφυλισμένης Τέχνης".
Σήμερα έχει αποκατασταθεί και θεωρείται ως έργο ορόσημο στην ιστορία του κινηματογράφου, και συνεχίζει να εμπνέει ακόμα και σύγχρονους σκηνοθέτες και σεναριογράφους.
10. Metropolis (1927) - Fritz Lang
Σε μια δυστοπική μητρόπολη, με τεράστιες διαφορές και ανισότητες ως προς την απόκτηση και συσσώρευση πλούτου μεταξύ κατοίκων, ο γιος του αρχηγού της πόλης συναντά τη Μαρία, σύμβολο ελπίδας για την εργατική τάξη. Μαζί προσπαθούν να φέρουν την κοινωνική αλλαγή στην πόλη τους.
Η ταινία θεωρείται αντιπροσωπευτικό δείγμα του γερμανικού εξπρεσσιονιστικού ρεύματος και περιέχει μια πολύ ξεχωριστή αισθητική, απόλυτα πρωτοποριακή σύλληψη για την εποχή της.
Το Metropolis είναι ένα κλασικό δημιούργημα στην ιστορία του κινηματογράφου και είχε συντριπτική επιρροή στην πολιτιστική βιομηχανία συνολικά. Για παράδειγμα, το Star Wars δημιούργησε το περίφημο μοντέλο C3-P0 στο ρομποτικό κέλυφος του Metropolis, ενώ τα περίφημα αστικά τοπία του Blade Runner επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από την κυβιστική, φουτουριστική αρχιτεκτονική της ταινίας. Αλλά αυτά τα παραδείγματα απλώς χαράζουν την επιφάνεια του πώς το Metropolis συνεχίζει να παραμένει ένα αξιομνημόνευτο σημείο κατατεθέν στην pop κουλτούρα. Στη δεκαετία του 1980, ο θρυλικός μουσικός παραγωγός Giorgio Moroder συνεργάστηκε με μερικούς από τους πιο διάσημους μουσικούς της δεκαετίας, συμπεριλαμβανομένων των Adam Ant και Freddy Mercury, για να δημιουργήσει μια νέα παρτιτούρα στην ταινία. Το 1949, η ιστορία της Thea von Harbou διασκευάστηκε σε ένα δημοφιλές manga, το οποίο με τη σειρά του εξελίχθηκε σε anime (Metoroporisu) το 2001 από τον Rintaro, ένα ακόμη παράδειγμα της διαρκούς παγκόσμιας απήχησης της ταινίας.
Comments